انتخاب ضدعفونی کننده ها
نظافت، مهمترین اقدام برای حفظ بهداشت و کنترل شیوع آفات و بیماری هاست. انتشار یا انتقال میکروارگانیسم ها میتواند از آلودگی مستقیم تأسیسات، وسایل نقلیه، افراد، جابجایی حیوانات یا محصولات حیوانی رخ دهد. پس از پیداش بیماری کووید۱۹، اهمیت مواد ضدعفونی از پیش فراتر رفته است. برای مبارزه با بیماریهای عفونی به شیوهای مقرونبهصرفه و منسجم، باید از حمایت عمومی استفاده کرد. افراد به نوبه خود، حق دارند از شیوه های مناسب و مسئولانه مطلع شوند. آشنایی با انواع محلول ضدعفونی کننده و انتخاب بهترین ضدعفونی کننده یکی از ضروریات دنیای امروز است.
اصطلاحات رایج در نظافت و حفظ بهداشت
رعایت بهداشت و نظافت برای بدن و محیط اطراف امری ضروری و لازم به نظر می رسد. این امر از طرق مختلفی مانند استفاده از مواد ضدعفونی کننده، گندزداها و غیره صورت می پذیرد. نحوه استفاده، موارد کاربرد و قدرت مکانیسم روش های مختلف بهداشتی با هم متفاوت است. ممکن است هر روش، پیش نیاز یا مکمل روش دیگر باشد. عموما واژگان متنوعی برای این منظور به کار می رود. در زیر به چند مورد از پرکاربردترین اشاره خواهد شد:
۱. تمیزکردن(Cleaning): تمیز کردن فرآیند حذف کثیفی، گرد و غبار و سایر خاک های قابل مشاهده از سطوح است. معمولاً با یک پارچه یا دستمال مرطوب همراه با مواد شوینده، صابون یا حلال تکمیل می شود. تمیزکردن باکتری ها یا ویروس ها را از بین نبرده یا از سطوح پاک نمی کند، اما امری ضروری است. تمیز کردن همیشه باید قبل از ضدعفونی کردن، گندزدایی و استریل کردن انجام شود زیرا کارایی هر فرآیند را بهبود می بخشد.
۲. سنیتایز(Sanitize): سنیتایزرها یا مواد ضدعفونی کننده دست، مقدار باکتری روی سطح را کاهش می دهند. اما باکتری ها و ویروس ها را از روی سطوح از بین نمی برند. در عوض، میزان باکتری روی یک سطح را طبق استانداردهای بهداشت عمومی، به سطح ایمن کاهش می دهد. سنیتایزرها اغلب بر روی سطوح تماس با مواد غذایی استفاده میشوند. زیرا در مقایسه با مواد ضدعفونیکننده، قدرت مواد شیمیایی در آنها کمتر است.
۳. ضدعفونی کردن(Antisepticise): مواد ضدعفونی کننده یا گندزداهای پوست، مواد شیمیایی برای تمیز کردن پوست و زخم ها هستند. آنها می توانند میکروارگانیسم ها را بکشند یا از رشد آنها جلوگیری کنند.
۴. گندزدایی کردن(Disinfect): گندزدایی، باکتری ها و ویروس های مشخص شده روی سطوح را از بین می برد یا غیرفعال می کند. گندزدایی، یکی از مطمئن ترین راه ها برای جلوگیری از انتشار عفونت و میکروب است. اگرچه در سطوح تماس با مواد غذایی بیشتر از سنیتایزرها استفاده میشوند، اما میتوان گندزداها هم به کار برد. در این صورت، باید حاوی مواد شیمیایی ایمن برای غذا باشند. گندزدایی در شرایط مختلفی انجام می شود. به ویژه اکنون که با کووید-۱۹ مبارزه می کنیم، استفاده از گندزداها در کنار مواد ضدعفونی (به ویژه در بیمارستان ها و سایر مراکز پزشکی) اهمیت بسزایی دارد.
۵. استریلیزه کردن(Sterilization): استریل کردن نه تنها باکتری و ویروس، بلکه همه اشکال حیات میکروبی را از بین می برد. استریلیزه کردن کاری نیست که افراد عادی در خانه خود انجام دهند. این عمل بیشتر در اتاق های جراحی و آزمایشگاه ها دیده می شود. قدرت مواد استریلیزه از مواد ضدعفونی بیشتر است.
۶. آنتی باکتریال(Antibacterial): آنتی باکتریال ها نیز مواد شیمیایی هستند که افراد می توانند از آنها برای تمیز کردن نواحی پوست استفاده کنند. صابون ها و اسپری ها اغلب حاوی آنتی باکتریال هستند. اسپری های آنتی باکتریال در از بین بردن یا کند کردن رشد باکتری ها موثر هستند. با این حال، آنها ویروس ها را نمی کشند یا از رشد آنها جلوگیری نمی کنند.
۷. آنتی بیوتیک(Antibiotics): آنتی بیوتیک ها نوعی داروی تجویزی هستند که می توانند عفونت های باکتریایی را درمان کنند. هم مواد ضدعفونی کننده و هم آنتی بیوتیک ها می توانند عفونت های باکتریایی را درمان کنند. افراد می توانند هر دو نوع را روی پوست یا غشاهای مخاطی اعمال کنند. می توان آنتی بیوتیک ها را به صورت خوراکی نیز مصرف کرد تا عفونت های داخل بدن را درمان کند.